2022-04-20
ონკოლოგიური დაავადებები, სტატისტიკა, მკურნალობა და მაღალტექნოლოგიური ჩარევები
ონკოლოგიური დაავადებები დღეს ერთ-ერთ ყველაზე გავრცელებულ პრობლემას წარმოადგენს მსოფლიოში, ამერიკის კიბოს ასოციაციის მიერ გამოქვეყნებული სტატისტიკის მიხედვით, 2022 წელს მსოფლიო მასშტაბით ახალი შემთხვევების რაოდენობა - 1 918 030 მიაღწევს, რაც დღის მანძილზე 5250 ახალ დიაგნოზს ნიშნავს. როგორია მდგომარეობა საქართველოში, რომელია მეტად გავრცელებული ონკოლოგიური დაავადებები და რა ოპერაციები ტარდება დღეს მაღალტექნოლოგიური მეთოდებით კლინიკა ჰელსიკორში, ისაუბრებს ისრაელ-საქართველოს მრავალპროფილური კლინიკის, ონკოლოგიური ქირურგიის და ტრანსპლანტოლოგიის განყოფილების ხელმძღვანელი - ლევან გოგიჩაიშვილი.
ბატონო ლევან, დღეს ონკოლოგიური დაავადებები სწორედ ის საკითხია, რომელიც მედიცინაში ერთ-ერთ ყველაზე აქტუალურ პრობლემად რჩება და წლიდან-წლამდე სამწუხაროდ მისი მაჩვენებელი იმატებს, როგორია სტატისტიკა საქართველოში და რა განაპირობებს მას?
საქართველო მსოფლიო სტატისტიკის მაჩვენებელში ზის, დღეს ყველაზე გავრცელებულ ონკოლოგიურ დაავადებად ითვლება ფილტვის კიბო და როგორც მსოფლიოში, საქართველოშიც პირველ ადგილზეა. სტატისტიკა სხვადასხვაგვარია ქალბატონებსა და მამაკაცებში, თუმცა მთლიან სურათზე რომ ვილაპარაკოთ, ფილტვის კიბოს მოსდევს საკვერცხე, საშვილოსნო, სარძევე ჯირკვალი, პროსტატა, ღვიძლი, კუჭი, მსხვილი ნაწლავი. ეს სწორედ ის ჩამონათვალია, რომელიც როგორც მსოფლიო რუკაზე, ასევე საქართველოში ითვლება ყველაზე გავრცელებულ ონკოლოგიურ დაავადებებად.
თუ არის ცნობილი, რა განაპირობებს ონკოლოგიური დაავადების მაჩვენებლის ზრდას, რა არის ამის გამომწვევი მიზეზები?
წლიდან-წლამდე იზრდება დაავადების სტატისტიკა, ამის გამომწვები მიზეზი რამდენიმეა, მედიცინის განვითარებას მოაქვს სიცოცხლის გახანგრძლივება, ამას თან ახლავს ასაკის მაჩვენებლის ზრდა, ასევე ძალიან მნიშვნელოვანია გარემო პირობები. დაბინძურებული გარემო ძალიან დიდ ზემოქმედებას ახდენს ონკოლოგიური დაავადებების განვითარებაში, დაბინძურებული ჰაერი, წყალი, მოსახლეობის სიმჭიდროვე. სტატისტიკის მიხედვით თითქმის ყველა ქვეყანაში ერთი და იგივე რამ ითვლება ონკოლოგიური დაავადებების ზრდის მიზეზად, თუმცა ასევე აღსანიშნავია, რომ დაბალგანვითარებულ და განვითარებად ქვეყნებში კიბოს შემთხვევების 25%-ს ისეთი ინფექციები იწვევს, როგორებიცაა ჰეპატიტი და პაპილომავირუსი.
რამდენად მნიშვნელოვანია გენეტიკური ფაქტორი?
გენეტიკას ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს, გარდა იმისა, რომ სკრინინგის ჩატარება რეკომედებულია გარკვეული ასაკის შემდეგ, აუცილებელია ყურადღება მიაქციოს ადამიანმა მის გენეტიკას, თუ მას გენეტიკურად აღენიშნება ონკოლოგიური დაავადებების მატარებელი წინაპარი (დედა, მამა, ბებია, ბაბუა, ბიძა და ა.შ) აუცილებელია წელიწადში ერთხელ მაინც ჩატარდეს შესაბამისი კვლევები და ანალიზები.
გენეტიკური ფაქტორის გარდა, შეიძლება ითქვას, რომ ჰეპატიტებმა ძალიან დიდი გავლენა იქონია სიმსივნეზე, C ჰეპატიტი იყო ხშირად ღვიძლის სიმსივნის გამომწვევი მიზეზი, თუმცა უნდა აღინიშნოს, რომ ელიმინაციის პროგრამამ უდიდესი გავლენა მოახდინა დაავადების დროულ გამოვლენასა და პრევენციაზე.
ქალბატონებში კონტრაცეპტივების და ჰორმონული პრეპარატების გამოყენებამ შესაძლოა გამოიწვიოს სიმსივნე, პანკრეასის კიბოს შემთხვევაში ძალიან მნიშვნელოვანი ფაქტორია სიგარეტი. საზოგადოებისთვის არის ცნობილი, რომ თამბაქოს მოხმარება იწვევს გულ-სისხლძარღვთა დაავადებებს, ასევე ფილტვის კიბოს, თუმცა პანკრეასის სიმსივნე უნდა აღინიშნოს - პირდაპირ კავშირშია მასთან.
2019 წლიდან, ისრაელ-საქართველოს მრავალპროფილურ კლინიკაში „ჰელსიკორი“ ხელმძღვანელობთ ონკოლოგიური ქირურგიის და ტრანსპლანტოლოგიის განყოფილებას, რა ოპერაციებს ატარებს თქვენი გუნდი და რა მიმართულებებით მუშაობთ?
ჩვენ ვახორციელებთ მრავალფეროვან ქირურგიულ ჩარევებდს სხვადასხვა მიმართულებით, იქნება ეს ზოგად-ქირურგიული თუ ონკო-ქირურგიული. ძირითადად ჩვენი საქმიანობა მოიცავს მაღალტექნოლოგიურ ჩარევებს და ქირურგიას. ღვიძლი, სანაღვლე გზები, მუცლის ღრუს მაგისტრალური სისხლძარღვები, ლიმფური კვანძები, ფარისებრი, გულ-მკერდი, ძუძუ, საყლაპავი, ნაწლავები. ვმუშაობთ ყველა მიმართულებით.
ჩვენი გუნდის მიერ განხორციელებულა მრავალი ჩარევები სისხლძარღვოვანი სიმსივნეების, როგორიცაა ქვემო ღრუ-ვენისგან წამოსული სიმსივნეები, ქვემო ღრუ-ვენის სარკომა, რომელიც იყო ინვაზიით თირკმელსა და ღვიძლში, მოხდა აღნიშნული ორგანოების გასუფთავება სიმსივნისგან, ამოვიღეთ აღნიშნული ორგანოები, გავასუფთავეთ და კვლავ ჩავნერგეთ. ასევე გაკეთდა ღრუ-ვენის პროთეზირებები, თირკმლის ვენის პროთეზირებები, ღვიძლის რეზექცია, ყველა ეს ჩამოთვლილი არის ძალიან მასშტაბური ოპერაცია და უნდა აღინიშნოს, რომ თითოეული მათგანი იყო წარმატებული.
რა განაპირობებს პაციენტის გამოჯანმრთელებას?
პირველ ეტაპზე ეს დამოკიდებულია წარმატებულ ქირურგიულ ჩარევაზე, ხოლო შემდგომ თუ როგორ ექვემდებარება ორგანიზმი არსებულ მედიკამენტურ საშუალეონკოლოგიური დაავადებები დღეს ერთ-ერთ ყველაზე გავრცელებულ პრობლემას წარმოადგენს მსოფლიოში, ამერიკის კიბოს ასოციაციის მიერ გამოქვეყნებული სტატისტიკის მიხედვით, 2022 წელს მსოფლიო მასშტაბით ახალი შემთხვევების რაოდენობა - 1 918 030 მიაღწევს, რაც დღის მანძილზე 5250 ახალ დიაგნოზს ნიშნავს. როგორია მდგომარეობა საქართველოში, რომელია მეტად გავრცელებული ონკოლოგიური დაავადებები და რა ოპერაციები ტარდება დღეს მაღალტექნოლოგიური მეთოდებით კლინიკა ჰელსიკორში, ისაუბრებს ისრაელ-საქართველოს მრავალპროფილური კლინიკის, ონკოლოგიური ქირურგიის და ტრანსპლანტოლოგიის განყოფილების ხელმძღვანელი - ლევან გოგიჩაიშვილი.
ბატონო ლევან, დღეს ონკოლოგიური დაავადებები სწორედ ის საკითხია, რომელიც მედიცინაში ერთ-ერთ ყველაზე აქტუალურ პრობლემად რჩება და წლიდან-წლამდე სამწუხაროდ მისი მაჩვენებელი იმატებს, როგორია სტატისტიკა საქართველოში და რა განაპირობებს მას?
საქართველო მსოფლიო სტატისტიკის მაჩვენებელში ზის, დღეს ყველაზე გავრცელებულ ონკოლოგიურ დაავადებად ითვლება ფილტვის კიბო და როგორც მსოფლიოში, საქართველოშიც პირველ ადგილზეა. სტატისტიკა სხვადასხვაგვარია ქალბატონებსა და მამაკაცებში, თუმცა მთლიან სურათზე რომ ვილაპარაკოთ, ფილტვის კიბოს მოსდევს საკვერცხე, საშვილოსნო, სარძევე ჯირკვალი, პროსტატა, ღვიძლი, კუჭი, მსხვილი ნაწლავი. ეს სწორედ ის ჩამონათვალია, რომელიც როგორც მსოფლიო რუკაზე, ასევე საქართველოში ითვლება ყველაზე გავრცელებულ ონკოლოგიურ დაავადებებად.
თუ არის ცნობილი, რა განაპირობებს ონკოლოგიური დაავადების მაჩვენებლის ზრდას, რა არის ამის გამომწვევი მიზეზები?
წლიდან-წლამდე იზრდება დაავადების სტატისტიკა, ამის გამომწვები მიზეზი რამდენიმეა, მედიცინის განვითარებას მოაქვს სიცოცხლის გახანგრძლივება, ამას თან ახლავს ასაკის მაჩვენებლის ზრდა, ასევე ძალიან მნიშვნელოვანია გარემო პირობები. დაბინძურებული გარემო ძალიან დიდ ზემოქმედებას ახდენს ონკოლოგიური დაავადებების განვითარებაში, დაბინძურებული ჰაერი, წყალი, მოსახლეობის სიმჭიდროვე. სტატისტიკის მიხედვით თითქმის ყველა ქვეყანაში ერთი და იგივე რამ ითვლება ონკოლოგიური დაავადებების ზრდის მიზეზად, თუმცა ასევე აღსანიშნავია, რომ დაბალგანვითარებულ და განვითარებად ქვეყნებში კიბოს შემთხვევების 25%-ს ისეთი ინფექციები იწვევს, როგორებიცაა ჰეპატიტი და პაპილომავირუსი.
რამდენად მნიშვნელოვანია გენეტიკური ფაქტორი?
გენეტიკას ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს, გარდა იმისა, რომ სკრინინგის ჩატარება რეკომედებულია გარკვეული ასაკის შემდეგ, აუცილებელია ყურადღება მიაქციოს ადამიანმა მის გენეტიკას, თუ მას გენეტიკურად აღენიშნება ონკოლოგიური დაავადებების მატარებელი წინაპარი (დედა, მამა, ბებია, ბაბუა, ბიძა და ა.შ) აუცილებელია წელიწადში ერთხელ მაინც ჩატარდეს შესაბამისი კვლევები და ანალიზები.
გენეტიკური ფაქტორის გარდა, შეიძლება ითქვას, რომ ჰეპატიტებმა ძალიან დიდი გავლენა იქონია სიმსივნეზე, C ჰეპატიტი იყო ხშირად ღვიძლის სიმსივნის გამომწვევი მიზეზი, თუმცა უნდა აღინიშნოს, რომ ელიმინაციის პროგრამამ უდიდესი გავლენა მოახდინა დაავადების დროულ გამოვლენასა და პრევენციაზე.
ქალბატონებში კონტრაცეპტივების და ჰორმონული პრეპარატების გამოყენებამ შესაძლოა გამოიწვიოს სიმსივნე, პანკრეასის კიბოს შემთხვევაში ძალიან მნიშვნელოვანი ფაქტორია სიგარეტი. საზოგადოებისთვის არის ცნობილი, რომ თამბაქოს მოხმარება იწვევს გულ-სისხლძარღვთა დაავადებებს, ასევე ფილტვის კიბოს, თუმცა პანკრეასის სიმსივნე უნდა აღინიშნოს - პირდაპირ კავშირშია მასთან.
2019 წლიდან, ისრაელ-საქართველოს მრავალპროფილურ კლინიკაში „ჰელსიკორი“ ხელმძღვანელობთ ონკოლოგიური ქირურგიის და ტრანსპლანტოლოგიის განყოფილებას, რა ოპერაციებს ატარებს თქვენი გუნდი და რა მიმართულებებით მუშაობთ?
ჩვენ ვახორციელებთ მრავალფეროვან ქირურგიულ ჩარევებდს სხვადასხვა მიმართულებით, იქნება ეს ზოგად-ქირურგიული თუ ონკო-ქირურგიული. ძირითადად ჩვენი საქმიანობა მოიცავს მაღალტექნოლოგიურ ჩარევებს და ქირურგიას. ღვიძლი, სანაღვლე გზები, მუცლის ღრუს მაგისტრალური სისხლძარღვები, ლიმფური კვანძები, ფარისებრი, გულ-მკერდი, ძუძუ, საყლაპავი, ნაწლავები. ვმუშაობთ ყველა მიმართულებით.
ჩვენი გუნდის მიერ განხორციელებულა მრავალი ჩარევები სისხლძარღვოვანი სიმსივნეების, როგორიცაა ქვემო ღრუ-ვენისგან წამოსული სიმსივნეები, ქვემო ღრუ-ვენის სარკომა, რომელიც იყო ინვაზიით თირკმელსა და ღვიძლში, მოხდა აღნიშნული ორგანოების გასუფთავება სიმსივნისგან, ამოვიღეთ აღნიშნული ორგანოები, გავასუფთავეთ და კვლავ ჩავნერგეთ. ასევე გაკეთდა ღრუ-ვენის პროთეზირებები, თირკმლის ვენის პროთეზირებები, ღვიძლის რეზექცია, ყველა ეს ჩამოთვლილი არის ძალიან მასშტაბური ოპერაცია და უნდა აღინიშნოს, რომ თითოეული მათგანი იყო წარმატებული.
რა განაპირობებს პაციენტის გამოჯანმრთელებას?
პირველ ეტაპზე ეს დამოკიდებულია წარმატებულ ქირურგიულ ჩარევაზე, ხოლო შემდგომ თუ როგორ ექვემდებარება ორგანიზმი არსებულ მედიკამენტურ საშუალე